Tre-Viet.com Hotline: - +84 909 693 696

Tre-Viet.com Tìm kiếm
Tre-Viet.comTài khoản

Covid-19 có giúp bầu trời trở nên trong trẻo hơn?

 

Hành tinh chúng ta đã nóng lên khoảng 1,2 độ C kể từ thời tiền công nghiệp, tính tại thời điểm Tổ chức Y tế Thế giới chính thức tuyên bố đại dịch vào ngày 11/3/2020.

Kể từ đó, hoạt động của con người bắt đầu sụt giảm đột ngột và chưa từng có khi phần lớn thế giới đi vào phong tỏa và các nhà máy ngừng hoạt động, động cơ xe hơi ngưng nổ và máy bay bị cho nằm một chỗ.

Đã có nhiều thay đổi lớn kể từ đó, nhưng đối với các nhà khoa học khí hậu, thời gian này cũng mang lại một số hiểu biết hoàn toàn mới và đôi khi không mong đợi.

Dưới đây là ba điều chúng ta đã học được:

1. Khoa học khí hậu có thể hoạt động trong thời gian thực (real time)

Đại dịch khiến chúng ta phải suy nghĩ quyết đoán về cách lách qua những khó khăn trong việc giám sát phát thải khí nhà kính, nhất là carbon dioxide, trong thời gian thực.

Hồi tháng 3/2020, khi nhiều lệnh phong tỏa bắt đầu được áp dụng thì chương trình mới về Ngân sách Carbon Toàn cầu toàn diện - vốn đề ra xu hướng phát thải của năm - phải đến cuối năm mới được đưa ra. Vì vậy, các nhà khoa học khí hậu bắt đầu tìm kiếm các dữ liệu khác có thể cho biết mức khí thải CO2 đang thay đổi như thế nào.

Chúng ta sử dụng thông tin về phong tỏa để phản ánh phát thải toàn cầu. Nói cách khác, nếu biết lượng khí thải từ các khu vực kinh tế hoặc các quốc gia khác nhau trước đại dịch là như thế nào và biết được là các hoạt động đã giảm bao nhiêu, chúng ta có thể mặc định lượng khí thải của chúng cũng giảm ở mức như thế.

Getty Images

NGUỒN HÌNH ẢNH,GETTY IMAGES

Tính đến tháng 5/2020, một nghiên cứu lớn đã kết hợp các chính sách phong tỏa của chính phủ và dữ liệu hoạt động từ khắp nơi trên thế giới để dự đoán lượng khí thải CO2 giảm đến mức 7% cho đến cuối năm, con số sau đó được Dự án Carbon Toàn cầu xác nhận.

Sau đó không lâu thì có nghiên cứu của chính nhóm của tôi, vốn sử dụng dữ liệu di chuyển của Google và Apple để phản ánh thay đổi trong 10 chất ô nhiễm khác nhau, rồi một nghiên cứu thứ ba theo dõi lượng phát thải CO2 bằng cách sử dụng dữ liệu về đốt cháy nhiên liệu hóa thạch và sản xuất xi măng.

Dữ liệu di chuyển mới nhất của Google cho thấy mặc dù hoạt động hàng ngày vẫn chưa trở lại mức trước đại dịch, nhưng nó đã phục hồi ở một mức độ nào đó.

Điều này được phản ánh trong ước lượng khí thải mới nhất của chúng tôi, vốn cho thấy sau đợt phong tỏa đầu tiên, lượng khí thải toàn cầu đã tăng khá ổn định trong nửa cuối năm 2020.

Kế đó là lần sụt giảm thứ hai, giảm ít hơn, thể hiện làn sóng dịch thứ hai vào cuối 2020 - đầu 2021.

Trong khi đó, khi đại dịch tiến triển, dự án Carbon Monitor đã thiết lập các phương pháp theo dõi lượng khí thải CO2 gần như theo thời gian thực, đem đến cho chúng ta phương pháp mới có giá trị để thực hiện công tác khoa học này.

2. Không tác động nhiều đến biến đổi khí hậu

Trong cả ngắn hạn và dài hạn, đại dịch sẽ có ảnh hưởng đến nỗ lực đối phó biến đổi khí hậu ở mức thấp hơn so với sự mong đợi của nhiều người.

Mặc dù bầu trời trong và yên tĩnh, chương trình nghiên cứu mà tôi tham gia đã phát hiện ra rằng việc phong tỏa thực sự đã tạo hiệu ứng ấm lên một chút vào mùa xuân 2020: khi các hoạt động công nghiệp ngừng lại thì mức ô nhiễm không khí giảm và năng lực của khí dung, tức là các hạt nhỏ li ti tạo ra từ đốt nhiên liệu hóa thạch để làm mát hành tinh bằng cách phản xạ ánh sáng Mặt Trời ra khỏi Trái Đất, cũng giảm.

Tác động lên nhiệt độ toàn cầu chỉ tồn tại trong thời gian ngắn và rất nhỏ (chỉ tăng 0,03 độ C), nhưng nó vẫn lớn hơn bất kỳ tác động nào gây ra bởi những thay đổi về tầng ozone, CO2 hoặc hoạt động hàng không do phong tỏa.

Nhìn xa hơn đến năm 2030, các mô hình khí hậu đơn giản đã ước tính rằng vì dịch Covid-19 mà nhiệt độ toàn cầu sẽ chỉ thấp hơn khoảng 0,01 độ C nếu đem so sánh với việc các nước tuân theo cam kết phát thải mà họ đã theo đuổi từ trước vào lúc cao điểm ở đại dịch. Những phát hiện này sau đó đã được củng cố bằng mô phỏng mô hình phức tạp hơn.

Getty Images

NGUỒN HÌNH ẢNH,GETTY IMAGES

Nhiều cam kết ở cấp quốc gia này đã được cập nhật và tăng cường trong năm qua, nhưng chúng vẫn chưa đủ để tránh được việc gây biến đổi khí hậu ở mức nguy hiểm, và chừng nào lượng khí thải vẫn tiếp tục thì chúng ta vẫn ngốn vào ngân sách carbon còn lại. Chúng ta trì hoãn hành động càng lâu thì mức độ khí thải phải cắt giảm càng cao.

3. Không phải là kế hoạch hành động khí hậu

Việc tạm dừng cuộc sống bình thường mà chúng ta đã thấy hiện nay với những đợt phong tỏa liên tiếp không những không đủ để ngăn chặn biến đổi khí hậu mà còn không bền vững: giống biến đổi khí hậu, Covid-19 đã tác động mạnh nhất đến những người dễ bị tổn thương nhất.

Chúng ta cần tìm cách giảm lượng khí thải mà không liên quan tới tác động kinh tế, xã hội của lệnh phong tỏa, và cần tìm các giải pháp thúc đẩy sức khỏe, phúc lợi và công bằng.

Tham vọng và hành động khí hậu rộng rãi của các cá nhân, định chế và doanh nghiệp vẫn rất quan trọng, nhưng nó phải được đặt trên nền tảng chung và cần được hỗ trợ bởi những thay đổi triệt để về kinh tế.

Các đồng nghiệp và tôi ước tính rằng chỉ cần đầu tư 1,2% GDP toàn cầu vào các gói phục hồi kinh tế, ta có thể sẽ tạo nên sự khác biệt giữa việc giữ cho nhiệt độ toàn cầu tăng dưới 1,5 độ C và một tương lai mà chúng ta phải đối mặt với nhưng tác động nghiêm trọng hơn nhiều - với những thiệt hại cao hơn nhiều.

Không may là đầu tư xanh cho đến nay vẫn chưa được thực hiện ở mức độ cần thiết. Tuy nhiên, sẽ có thêm nhiều đầu tư nữa sẽ trong vài tháng tới.

Điều cần thiết là hành động mạnh mẽ về khí hậu được tích hợp vào các khoản đầu tư trong tương lai. Mức đặt cược trông thì có vẻ nhiều, nhưng những gì ta có thể đạt được từ đó có lẽ sẽ cao hơn nhiều.

Piers Forster là giáo sư chuyên ngành thay đổi khí hậu và là giám đốc Trung tâm Quốc tế Priestley về Thay đổi Khí hậu tại Đại học Leeds, Anh Quốc.

(Nguồn: https://www.bbc.com/vietnamese/vert-fut-56723580)

 

BÌNH LUẬN CỦA BẠN

Tre Việt - Viet Bamboo chuyên cung cấp sỉ lẻ sản phẩm thân thiện môi trường cho nhà hàng/ khách sạn/ quán ăn hoặc hàng xuất khẩu đạt tiêu chuẩn

Đọc tiếp

Hình ảnh Tre Việt

Bài viết liên quan

Ngọc Hân làm thiệp cưới bằng giấy dó, ống tre

Hoa hậu Ngọc Hân và chồng sắp cưới làm 850 bộ thiệp cưới handmade bằng giấy dó đựng trong ống tre. Người đẹp cho biết các bộ thiệp được hoàn thành ngày 24/11, gia đình hai bên đang gửi đến họ hà...

ĐẰNG SAU SỰ RA ĐỜI CỦA CÔNG TRÌNH HUYỀN THOẠI TRE TẠI PHÚ QUỐC

"BAMBOO LEGEND" - Công trình thuần Việt nổi bật giữa siêu tổ hợp Phú Quốc United Center sử dụng 42.000 cây tre được tuyển chọn đặc biệt, ghép nối hoàn toàn tự nhiên, với giải pháp thi công chưa từn...

Covid-19 có giúp bầu trời trở nên trong trẻo hơn?

  Hành tinh chúng ta đã nóng lên khoảng 1,2 độ C kể từ thời tiền công nghiệp, tính tại thời điểm Tổ chức Y tế Thế giới chính thức tuyên bố đại dịch vào ngày 11/3/2020. Kể từ đó, hoạt động của ...

0909693696